Het maakproces

De eerste vragen die veel liefhebbers stellen als ze een kunstwerk (komen) bekijken is vaak “Hoe is het gemaakt?” of “welk materiaal is gebruikt voor dit werk?” Kortom over de manier en het materiaal waarop en waarmee een kunstwerk tot stand komt. Dat is heel goed te begrijpen. Kunstenaars krijgen hier waarschijnlijk de meeste vragen over. Het is een makkelijk aanknopingspunt zonder dat je direct de diepte in hoeft te gaan. Deze vragen geven aan hoezeer men kunst koppelt aan techniek.

Hoewel dit reële vragen zijn, zijn ze voor mij niet het belangrijkste onderdeel van een kunstwerk. Voor mij is dat: De motivatie, de gedachtegang en de levenshouding die aan kunstwerken ten grondslag ligt.

Om een antwoord te geven op de vragen: “Hoe is het gemaakt?” en “Welke materialen gebruik je?”

In mijn geval is dat heel verschillend. Ik werk bij voorkeur twee dimensionaal (schilderijen, tekeningen, fotografie, grafiek). Er zijn een paar technieken waar mijn voorkeur naar uit gaat. Deze zijn verderop op deze pagina beschreven.

Hier staan voor de liefhebbers een paar sequenties van de stappen die twee vroegere werken van mij doorgemaakt hebben.

Neuronen 160cm x 200cm

Doolhof 100cm x 120cm

Schilderijen:

Materiaal: met name Acrylverf:
Waarom?

Je kunt er heel pasteus (dikke verf) mee werken, maar ook bijna als aquarel (Dunne transparante lagen) gebruiken.
Het fijnste aan deze verf is voor mij de snelle droogtijd. Je kunt een schilderij makkelijk in lagen opbouwen zonder dat je genoodzaakt bent het heel lang te laten drogen. Met dunne lagen over elkaar kun je hele mooie kleurschakeringen maken.
Acrylverf leent zich ook heel goed om andere materialen doorheen te mengen of in te plakken.

Is olieverf niet mooier?

Olieverf ziet er inderdaat anders uit, maar niet per se beter of slechter
De veelgehoorde aanname dat acrylverf kalkachtig zou zijn klopt niet per se. Dit geldt vooral voor sommige studiekwaliteit acrylverven. De hoge kwaliteit acrylverven hebben mooie heldere en diepe kleuren. Als kalkachtige kleuren goed passen bij het onderwerp is hier overigens niets mis mee.

Het maken zelf:

Ik begin meestal met wat schetsen in een boekje, die ik later overzet op het doek, gevolgd door dunne lagen acrylverf om zo kleur en compositie te bepalen. Soms gaat het heel snel en ben ik binnen een korte tijd klaar. Dit zijn meestal werken met grote gebaren en zijn intuïtief opgezet. Soms blijf ik maar bezig. Een werk begint goed, wordt een stuk slechter, dan ga ik de problemen oplossen waardoor het weer goed wordt en ook gaat leven. (Ik ben een groot voorstander van fouten maken en deze herstellen/ oplossen, dat maakt onderdeel uit van ons leven, van de evolutie en het mag van mij ook onderdeel uitmaken van een kunstwerk). Dit zijn over het algemeen de lange termijn projecten.

Tekeningen:

Pastel, potlood, gratiestaafjes, pen, o.i. inkt en aquarel
Ik teken om te schetsen, ter ontspanning en vaak om ideeën uit te werken die ik later in bijvoorbeeld in een schilderij kan gebruiken.

De materialen moeten voor mij makkelijk toegankelijk zijn, ook op plekken buiten mijn atelier.
Voor de nauwkeurige tekeningen die vaak conceptueel van aard zijn, gebruik ik graag een pen of o.i. inkt. Een pen om de lijnen netjes te houden. O.i. inkt juist als ik wat meer weerstand wil ondervinden tijdens het tekenen, zodat het beeld wat grover/ rouwer wordt. Ik gebruik hiervoor bij voorkeur oude pennetjes. Ik ben dan genoodzaakt om zo nu en dan te corrigeren, de lijnen zijn niet volledig voorspelbaar, er is ruimte voor toeval. Dat maakt het werk speelser en vaak ook levendiger dan met een gewone pen. Het hangt af van de inhoud wat de beste keuze is.

Fotografie:

Voor inspiratie, de camera maakt me niet zoveel uit al ligt dat natuurlijk aan het project. Als je een enorme uitvergroting wilt maken van een detail die je groot wilt tonen, kun je het beste een zo goed mogelijke camera gebruiken met een hoge resolutie. Om ‘dingen’ te onthouden voldoet een telefoon of een compact-camera prima.

Fotografie geeft de indruk vast te leggen wat ‘echt’ is. Dat kan een inhoudelijke keuze zijn om voor fotografie te kiezen.

Verder legt fotografie een minimale tijdsduur vast in de geschiedenis, ook dit is voor mij een inhoudelijke keuze voor om voor fotografie te kiezen.

Experimenteren:

Natuurlijk is het leuk om met materialen te experimenteren:

Dit kan gaan om het experimenteren zelf “wat gebeurt er als ik dit doe?” gewoon omdat ik benieuwd ben.
Ik wil graag een “sfeer/ gevoel” weergeven, hoe kan ik dat het beste bereiken. Dit kan bijvoorbeeld zijn “Hoe kan ik zwart zo zwart mogelijk maken, want ik wil dat Stuk op mijn werk écht donker hebben.
Het komt voor dat een experiment een goed werkstuk wordt, maar waarom is dan juist dat werk goed?
In veel gevallen zal dan na enige reflectie blijken dat het werk ook de inhoud in zich heeft waarmee je je als kunstenaar zoveel bezighoudt. Dat geeft mij het gevoel dat het werk af is en bestaansrecht heeft, ook al is het bij toeval ontstaan.